Çalışma İzni Sorgulama: Yabancı Çalışanlar İçin Rehber

Çalışma izni sorgulama işlemi, Türkiye’de çalışma izni bulunan yabancıların ve onları istihdam eden işverenlerin sıklıkla ihtiyaç duyduğu önemli bir süreçtir. Bu makalede, çalışma izni sorgulama yöntemleri, gerekli belgeler ve dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında detaylı bilgi vereceğiz.
Çalışma İzni Nedir?
Çalışma izni, yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de yasal olarak çalışabilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen resmi izindir. Bu izin, yabancının Türkiye’de belirli bir süre boyunca, belirli bir işyerinde ve belirli bir meslekte çalışmasına olanak sağlar.
Çalışma izni türleri şunlardır:
- Süreli Çalışma İzni: İlk başvuruda en fazla 1 yıl süreyle verilir
- Süresiz Çalışma İzni: Türkiye’de en az 8 yıl yasal olarak çalışan yabancılara verilebilir
- Bağımsız Çalışma İzni: Türkiye’de en az 5 yıl yasal olarak ikamet eden yabancılara verilebilir
- Turkuaz Kart: Yüksek nitelikli işgücü, yatırımcı veya stratejik öneme sahip alanlarda çalışacak yabancılara verilen özel statü
Çalışma İzni Sorgulama Yöntemleri
Çalışma izni sorgulama için kullanılabilecek resmi yöntemler aşağıdaki gibidir:
1. E-Devlet Üzerinden Çalışma İzni Sorgulama
E-Devlet çalışma izni sorgulama işlemi, en hızlı ve güvenilir yöntemlerden biridir. Bu yöntemle sorgulama yapmak için:
- www.turkiye.gov.tr adresine e-devlet şifrenizle giriş yapın
- Arama çubuğuna “çalışma izni sorgulama” yazın
- “Yabancı Çalışma İzni Sorgulama” hizmetini seçin
- Yabancı kimlik numarası veya pasaport numarası ile sorgulama yapın
Bu sorgulama sonucunda:
- Çalışma izninin geçerlilik durumu
- İzin başlangıç ve bitiş tarihleri
- İzin türü
- İzin verilen işyeri bilgileri görüntülenebilir.
2. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Üzerinden Sorgulama
Çalışma izni sorgulama işlemi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın resmi web sitesi üzerinden de yapılabilir:
- www.csgb.gov.tr adresine gidin
- “E-Hizmetler” bölümünü seçin
- “Yabancı Çalışma İzni Otomasyon Sistemi”ne (YÇİOS) giriş yapın
- İlgili sorgu ekranından gerekli bilgileri girerek sorgulama yapın
3. ALO 170 Üzerinden Sorgulama
Çalışma izni sorgulama işlemi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi olan ALO 170’i arayarak da bilgi alabilirsiniz:
- ALO 170’i arayın
- Sesli yanıt sisteminde “Yabancıların çalışma izinleri” seçeneğini seçin
- Görevliye gerekli kimlik bilgilerini vererek sorgulama yapın
4. İl Çalışma Müdürlükleri Üzerinden Sorgulama
Çalışma izni durumunu sorgulamak için bulunduğunuz ildeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne şahsen başvurabilirsiniz:
- Kimlik belgesi veya pasaport ile birlikte il müdürlüğüne gidin
- İlgili birimden çalışma izni sorgulama talebinde bulunun
- Gerekli form ve belgeleri doldurun
Çalışma İzni Sorgulama İçin Gerekli Belgeler
Çalışma izni sorgulama işlemi için hazırlanması gereken belgeler, sorgulama yöntemine göre değişiklik gösterebilir:
E-Devlet Üzerinden Sorgulama İçin:
- E-Devlet şifresi
- Yabancı kimlik numarası veya pasaport numarası
Bakanlık Üzerinden Sorgulama İçin:
- YÇİOS sistemi kullanıcı adı ve şifresi (İşveren için)
- Yabancının kimlik bilgileri
Şahsen Başvuru İle Sorgulama İçin:
- Kimlik belgesi veya pasaport
- Çalışma izni kartı (varsa)
- Sorgulama talep dilekçesi
İşverenlerin Çalışma İzni Sorgulaması
İşverenler, bünyelerinde çalışan yabancıların çalışma izni durumlarını düzenli olarak kontrol etmelidir. İşverenler için çalışma izni sorgulama süreci şu şekildedir:
- YÇİOS sistemine işveren kullanıcı adı ve şifresi ile giriş yapın
- “İşyerimde Çalışan Yabancılar” sekmesini seçin
- Mevcut çalışanların izin durumlarını görüntüleyin
İşverenler ayrıca, işe alım sürecinde de adayların çalışma izni durumunu sorgulamalıdır. Bu sorgulama:
- E-Devlet üzerinden adayın onayı ile
- Aday tarafından alınan çalışma izni sorgulama belgesi ile
- Bakanlık sisteminden kontrol ile yapılabilir
Çalışma İzni Sorgulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Çalışma izni sorgulama sonucunda karşılaşılabilecek durumlar ve anlamları:
1. Aktif/Geçerli Çalışma İzni
Bu durum, yabancının belirtilen işyerinde ve pozisyonda yasal olarak çalışabileceği anlamına gelir. Sorgulamada:
- İzin geçerlilik tarihleri
- İzin verilen işyeri
- İzin verilen meslek/pozisyon bilgileri görüntülenir
2. Süresi Dolmuş Çalışma İzni
İznin süresinin dolduğunu gösterir. Bu durumda:
- Yabancının çalışmaya devam etmesi yasal değildir
- İzin uzatma başvurusu yapılması gerekir
- Uzatma başvurusu, izin bitiş tarihinden 60 gün önce yapılmalıdır
3. İptal Edilmiş Çalışma İzni
İznin çeşitli nedenlerle iptal edildiğini gösterir. İptal nedenleri:
- İşyeri değişikliği
- İşten ayrılma
- Mevzuata aykırı durumlar
- Yabancının ülkesine dönmesi olabilir
4. Değerlendirme Aşamasında
Çalışma izni başvurusunun halen değerlendirildiğini gösterir. Bu durumda:
- Başvuru sonuçlanana kadar yabancı çalışamaz
- Başvuru durumu düzenli olarak kontrol edilmelidir
Çalışma İzni Olmadan Çalışmanın Sonuçları
Çalışma izni olmadan yabancı istihdam etmenin veya çalışmanın ciddi yaptırımları vardır:
İşveren İçin Yaptırımlar:
- Her bir kaçak yabancı için yüksek miktarda idari para cezası
- Tekrar durumunda cezanın katlanması
- İşyeri kapatma cezası (tekrar durumunda)
- Kamu ihalelerinden yasaklanma
Yabancı Çalışan İçin Yaptırımlar:
- İdari para cezası
- Sınır dışı edilme
- Türkiye’ye giriş yasağı
- Gelecekteki vize ve izin başvurularının reddedilme riski
Çalışma İzni Sorgulama Sıkça Sorulan Sorular
Soru 1: Çalışma iznimi kaybettim, sorgulama yapabilir miyim? Cevap: Evet, çalışma izni kartınızı kaybetseniz bile e-Devlet üzerinden veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurarak izin durumunuzu sorgulayabilir ve yeni kart başvurusunda bulunabilirsiniz.
Soru 2: Çalışma izni sorgulama işlemini bir başkası benim adıma yapabilir mi? Cevap: E-Devlet üzerinden sorgulama sadece kişinin kendisi tarafından yapılabilir. Ancak noterden verilmiş vekâletname ile bir başkası sizin adınıza Bakanlık’a başvurarak çalışma izni sorgulama işlemi yapabilir.
Soru 3: Çalışma izni başvurusu yaptım, başvuru durumumu nasıl sorgularım? Cevap: Başvuru durumunu, YÇİOS sistemi üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca, başvuru sırasında belirttiğiniz e-posta adresine gönderilen başvuru numarası ile de sorgulama yapabilirsiniz.
Soru 4: Çalışma iznim iptal edilmiş görünüyor, ne yapmalıyım? Cevap: Çalışma izni iptali durumunda, iptal gerekçesini öğrenmek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurmanız gerekir. İptal gerekçesine göre, yeni başvuru yapabilir veya itiraz edebilirsiniz.
Soru 5: İşverenler, potansiyel çalışanların çalışma izni durumunu nasıl sorgulayabilir? Cevap: İşverenler, işe alım sürecinde adayın yazılı onayını alarak çalışma izni sorgulama yapabilir veya adaydan e-Devlet üzerinden alınmış güncel bir çalışma izni durumu belgesi talep edebilir.
KONAL Hukuk Bürosu Çalışma İzni Danışmanlığı
KONAL Avukatlık ve Hukuki Danışmanlık Bürosu olarak, yabancıların çalışma izinleri ve çalışma izni sorgulama süreçleri konusunda kapsamlı hukuki danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Uzman kadromuzla:
- Çalışma izni başvuru süreçlerinin yönetimi
- İzin uzatma işlemleri
- Çalışma izni iptali durumunda hukuki destek
- İşverenlerin yabancı istihdamı konusunda yasal yükümlülükleri
- Yabancı çalışanların hakları ve sorumlulukları
konularında profesyonel hukuki destek sağlamaktayız. Çalışma izni ile ilgili her türlü hukuki sorunuzda İstanbul Mecidiyeköy’deki ofisimize başvurabilirsiniz.